Het is niet de eerste keer dat we een Specialized met Brain Technology mogen testen. Collega Coen testte al een S-Works voorzien van het automatische lock-out mechanisme. Deze keer zijn we niet met een S-Works op pad, maar met de Specialized Epic Expert. En deze keer duiken we minder in de techniek, maar meer in de rijervaring en efficiëntie van Brain.
Wat is Brain en hoe werkt het ook alweer?
Op papier klinkt het leuk: automatische lock-out. Je hoeft niet meer zelf na te denken over het aan- en uitzetten van de lock-out op je mountainbike. Brain is daarmee een goed gekozen naam die al sinds 2002 op mountainbikes van Specialized wordt geplaatst. Voor een technische uitleg wil ik je verwijzen naar het artikel over de techniek van de Brain.
In een notendop: het volledig mechanische systeem voelt over welke ondergrond je rijdt en zorgt door middel van hydraulische cilinders in de voorvork en achterbrug voor de juiste mate van compressie in de demper (de lock-out dus). Zo heb je geen hendels meer nodig op je stuur en hoef je zelfs niet meer na te denken over het aan- en uitzetten van de lock-out. Maar hoe werkt dat in praktijk?
Brain is betaalbaar in Specialized Epic Expert
Laten we eerst dit model eens onder de loep nemen. De Epic Expert is niet de goedkoopste cross country mountainbike van Specialized, maar wel de meest betaalbare die zowel voor en achter is voorzien van de Brain dempers. De S-Works die Coen testte heeft nu € 14.500,- op het prijskaartje staan, dus deze Epic Expert met een volledig Brain-systeem is met € 8.100,- veel budgetvriendelijker. En dan is deze nu tijdens het schrijven ook nog in de aanbieding voor € 6.500,-.
Specialized vindt in hun eigen line-up een mooie balans tussen prijs en kwaliteit met deze Epic Expert. Je krijgt een mooie mix van aluminium en carbon onderdelen, waarbij Specialized in de opbouw strategisch heeft gekozen. Zo monteert het merk met een complete set SRAM X01 (mechanisch), nog steeds een high end groepset. De afmontage zoals stuur, stuurpen en zadelpen en zadelpen zijn van aluminium.
Voor de wielen heeft Specialized gelukkig gekozen voor een carbon set Roval Control met 29 mm interne breedte. Een mooie set met een laag gewicht, goede stijfheid en een breed oppervlak voor veel grip bij de banden en minder kans op stootlek. Het Body Geometry Power Sport-zadel met een opvallend korte punt is top bij het ontbreken van een dropperpost.
De balhoofdhoek van 67,5 graden maakt de geometrie van deze Epic op het eerste gezicht iets luier dan vergelijkbare modellen bij andere merken, maar dat compenseren ze met een kortere offset in de voorvork (44 mm). Een keuze die je bij steeds meer nieuwe en progressievere mountainbikes ziet. Toch maakt die geometrie de Epic naar mijn smaak een tikkeltje minder snel instuurt dan vergelijkbare XC mountainbikes. Maar daar wen je aan en als je er dan rekening mee houdt, stuurt deze cross country machine super gericht.
Specialized Epic Expert onder de loep
Na wat gebruikelijke testritjes begin ik met deze Epic Expert aan het echte werk. Mijn algemene rijervaring met betrekking tot dit model is heel positief. Het is precies wat je mag verwachten van een dergelijk cross country model, waarbij Specialized mooi de balans vindt tussen efficiëntie en de beheersing bij technische manoeuvres.
Om de toegevoegde waarde van het Brain-systeem wat grondiger te testen, ga ik het uiterste uit de mountainbike halen. Deze mountainbike is gemaakt voor cross country en Brain moet zorgen voor de meest efficiënte vorm van lock out waarbij de berijder geen moment focus verliest vanwege lock-out-bediening. Om de efficiëntie te testen zet ik een parcours uit bij de Goudsberg. Die ronde heeft flinke technische uitdagingen zoals drops en wortelklimmetjes, is 2,25 kilometer en heeft 83 hoogtemeters per ronde.
Hoewel de mate van Brain-systeem (met Brain Fade) te bedienen is in vijf standen achter en zo’n 20 standen voor, kies ik voor drie verschillende teststanden. Eerst test ik ‘Firm’, waarbij de lock-out zo goed als aan blijft staan. Daarna de geadviseerde stand uit Specialized’ Suspension Calculator app waarbij Brain optimaal en automatisch zou moeten werken. Tot slot test ik met de bediening helemaal op ‘Soft’ waarbij geen lock-out aangaat. Voor nauwkeurigere testresultaten monteer ik een Quarq-vermogensmeter in plaats van de SRAM X01-crank. In alle standen test ik twee rondes terwijl ik me maximaal inspan met telkens meer dan vier minuten rust tussendoor.
De snelste tijd noteer ik in de derde ronde (07:06) waarbij ook de langste afstand staat vermeld. Opvallend genoeg is mijn Efficiëntie Factor (Normalized Power / gemiddelde hartslag) en Intensiteit (gemiddeld wattage / FTP) daar niet het hoogst. Met een relatief lagere inspanning noteer ik in de geadviseerde stand de snelste tijd over de langste afstand.
Ook in de stand ‘Firm’ scoor ik met de tweede en derde tijd goed. Verklaarbaar, want met het flinke aantal hoogtemeters per ronde (zo’n 700 hm/u) zou ik zelf ook regelmatig de lock-out aanzetten. Wel lever ik merkbaar in op controle en comfort in deze stand. Ik besluit de test met twee rondes in de ‘Soft’ stand waarbij de lock-out volledig uit blijft. Die rondes scoor ik het slechtst, met daarbij kanttekening dat ik merkbaar vermoeider raak. Dat is ook te zien in de data aan de intensiteit die net onder mijn FTP uitkomt. Deze test is natuurlijk geen wetenschappelijk onderzoek, maar geeft wel een aardige indicatie van de prestaties met Brain. Maar wat zegt de test eigenlijk?
Specificaties
Specialized Epic Expert
Frame: FACT 11m Full Carbon, Progressive XC Race Geometry
Voorvork: RockShox SID SL BRAIN, 100 mm travel
Achterdemper: RockShox-Specialized BRAIN, 100 mm travel
Groepset: Sram X01 Eagle, 12-speed
Remmen: SRAM Level TL
Bracket: SRAM DUB, BSA 73mm
Wielen en naven: Roval Control, Carbon offset design, 29mm internal width, TL-ready
Banden: Specialized Fast Trak (voor) / Specialized Renegade (achter)
Stuur: Specialized Alloy Minirise
Stuurpen: Specialized XC, 6 graden rise
Zadelpen: Specialized Alloy
Zadel: Body Geometry Power Sport
Kleur: Metal/Black / Chrome
Adviesprijs: € 8.100,-
Meer info via Specialized
Conclusie
Onze test is niet wetenschappelijk, maar laat vooral zien dat het Brain-systeem op zich in data niet zorgt voor significant snellere rondetijden. Anders dan bij een hardtail zorgt ook met de lock-out aan de achtervering toch altijd voor wat extra demping en controle. Met de lock-out aan, lever ik dan wel in op comfort en controle. De (tijds-)winst is vermoedelijk niet dusdanig dat je daarvoor zou moeten overstappen naar een Brain-systeem. Maar…
…toch ervaar ik een belangrijkste voordeel van Brain en wellicht een meer efficiënte als ik een week later deelneem aan een regionale wedstrijd op hetzelfde terrein. Over een korte tijd gezien boek ik misschien niet veel (tijd-)winst, maar tijdens een maximale inspanning van een uur ervaar ik veel comfort van Brain. Ik hoef totaal niet meer na te denken over de lock-out bediening, waardoor ik de volledige focus kan behouden op alle andere facetten van de wedstrijd, zonder in te leveren op comfort of zelf inefficiëntie door een verkeerde lock-out stand. Die energie vloeit toch terug in de presentatie en op een uur zal dat zeker wat winst opleveren. En het zijn marginal gains die tellen bij wedstrijden.
Naast de prestatie oogt Brain ook super strak. Het is mooi weggewerkt in het frame van de Epic, werkt intuïtief en je hebt een super strak stuur zonder ‘onnodige’ hendels. Met dit betaalbaarder model in de Epic lijn, komt een volledig voor én achter Brain-systeem binnen handbereik van een groter publiek. Helemaal nu tijdens het schrijven deze bike een de aanbieding is. Het is een mooie technologie voor het cross country segment, die verwerkt is in een mountainbike met zeer goede rijervaring.
Meer info via Specialized
