Mountainbike is een sport met een vrije geest. Fietsen buiten de gebaande paden en vaak zelfs zonder paden. Vanuit dat perspectief is mountainbike uitgegroeid tot een mondiale sport, alleen daardoor is de oorsprong van de mountainbike ook moeilijker te achterhalen. We duiken voor je in de literatuur voor een korte geschiedenis van de mountainbike en vonden als bonus de eerste echte instructievideo over mountainbiken uit 1988.
De mountain bicycle zonder motor
De geschiedenis van mountainbiken is niet erg eenduidig en lijkt een samenloop van ontwikkelingen. In de periode rondom de Tweede Wereldoorlog werden in de winter al off road wedstrijden door wielrenners verreden op racefietsen. Dat heette toen en nog steeds cyclocross, maar staat nog best ver van mountainbike in z’n huidige vorm.
De term ‘mountainbike’ kent waarschijnlijk z’n oorsprong in Chemeketan, Oregen waar D. Gwynn in 1966 een fiets speciaal voor ruig terrein bouwt en het een ‘mountain bicycle’ noemt. Twee jaar later begint de Britse trial motorbiker Geoff Apps met bouwen van dergelijke vervoersmiddelen zonder motor, tot hij pas in 1979 met het juiste model onder het merk Cleland Cycles komt. In Amerika zijn in die tijd ook allerlei – met name – hippies bezig met bouwen van cruiser bikes (Klunkerz), waarbij oude motorfietsen worden voorzien van trapaandrijving en waarmee ook flink wat (downhill) experimenten worden gedaan. Overigens moet ook de rol van BMX en motorcross niet worden onderschat, want de Amerikanen keken er naar en gebruikten voor hun cruiser bikes onderdelen uit die sporten.
Specialized springt in de mountainbike behoefte
Commercieel werd het zaadje voor mountainbikes gepland door Tom Ritchey, die de eerste productie van frames opstartte samen met zijn companen Gary Fisher and Charlie Kelly. Hun bedrijf heette MountainBikes. In de vroege jaren tachtig begonnen twee bedrijven met massa-productie van mtb’s, namelijk Specialized met de Stumpjumper en Univega met de Alpina Pro. Met name Specialized – toen nog een start-up – is groot geworden met de productie van mountainbikes, omdat reguliere fietsmerken geen toekomst in de nieuwe fietsvorm zagen en het Amerikaanse merk de productie eigenlijk voor het eerst grotendeels uitbesteedde aan lage lonen landen als Japan en Taiwan.
In 1988 verschijnt ook de eerste mountainbike instructievideo. Filmmakers Patty Mooney en Mark Schulze maken een film met verschillende mountainbike pioneers die in veertig minuten vertellen en laten zien hoe je op een mountianbike fietst en kunstjes doet. De video The Great Mountain Biking Video is nog steeds online te bekijken. Hiervoor zal je wel een kleine bijdrage moeten betalen. Hieronder kunnen we wel een voorproefje laten zien met de trailer.
