De mountainbikes uit je jeugd hebben toch altijd een speciaal plekje. Hoe gaaf is het dat je weer eens terug in de tijd kan. Ik moet eerlijk bekennen dat ik in mijn jeugd altijd helemaal weg was van de GT, met die iconische driehoek. En dan had je ook nog de fully, de GT LTS. Nou, genoeg gedroomd, want wij werden door Shimano gevraagd om een dagje mee te gaan terug in de tijd met retro mountainbikes met dito groepsets van Shimano. Niet alleen om naar te kijken, nee, we mochten er echt mee fietsen. Met de oldschool 26 inch mountainbikes gingen we op pad vanuit het Shimano Service Center in Valkenburg.
Door Rick en Jonathan van Shimano werden we ontvangen in het Shimano Experience Center in Valkenburg. Een korte introductie volgde en daarna werd het tijd om op de fietsen te stappen. We gingen met een moderne mountainbike onderweg naar de plek waar de retro-modellen stonden opgesteld. Ik kreeg een Orbea afgemonteerd met de laatste Shimano XTR-groepset. Dat is dan ook meteen de nulmeting wat betreft de groepsets die we die dag zouden gaan testen. Irmo en Nas-Raddin hadden de dag verder uitgestippeld en die bleek heerlijk te zijn.
MTB line-up
Voordat we bij de retro line-up aankwamen, werd er nog even flink geklommen en gedaald op de verschillende mountainbike-routes die de omgeving van Valkenburg heeft. Eenmaal aangekomen bij de retro MTB’s, was er een mooie line-up klaargezet. Van oud naar steeds minder oud en uiteindelijk naar de mountainbike met de Shimano XTR Di2-groepset die het merk ook al heeft gehad voordat de huidige XTR verscheen.
En omdat de huidige Shimano XTR-groepset al even bestaat en omdat de patenten online laten zien dat er nieuwigheden op komst zijn, was ik benieuwd of daar al iets over gezegd kon worden. Maar helaas, geen informatie over wat dan ook voor nieuws op deze dag.
Shimano mountainbikegeschiedenis in vogelvlucht
Voordat we op pad mochten met de retro mountainbikes werd kort nog het een en ander besproken over de verschillende Shimano groepsets die we tot nu toe gehad hebben. En die geschiedenis is best wel indrukwekkend. Ik pik er een paar uit. De eerste mountainbike groepset van het merk was de Shimano Deore XT. Die werd geïntroduceerd in 1982. Niet veel later kwam Shimano met SIS en weer later met Rapidfire shifters en natuurlijk de SPD-pedalen. Die laatste is zo ingeburgerd dat velen niet weten dat SPD staat voor Shimano Pedaling Dynamics.
Ondertussen moest er een nog betere groepset komen voor de wedstrijdrenners. Dat werd in 1991 de XTR, waarbij de R staat voor Racing. Met toen maar liefst 3×8 versnellingen. Ondertussen is dat allemaal doorontwikkeld naar de 1×12 speed. Met onderweg nog enkele bijzondere ontwikkel-kunststukjes. Ken je de Dual Control nog? Schakelen en remmen met dezelfde hendel. Iets wat je bij de racegroepen heel veel ziet, werkte bij de mountainbike toch wat lastiger. Niet iedereen was er fan van, maar innovatief was het destijds wel. Of neem de Shimano Airlines. Nee, geen luchtvaartmaatschappij, maar een systeem waarbij de groepset werkte op luchtdruk. Bijzondere kunststukjes die er uiteindelijk voor gezorgd hebben dat we zijn waar we nu zijn op mountainbikegebied.
Overzicht retro mountainbikes
– Cannondale EST SE 2000 fully met Shimano XT M732 3×7 uit 1991
– GT LTS met Shimano XTR M900 3×8 uit 1994
– Bianchi Mega Pro Alu 7000 met Shimano XTR M950 3×9 uit 1995
– Cannondale F700 Caad3 met Shimano XTR M960 Dual Control 3×9 uit 2002
– Cannondale TT2006 met Shimano XTR M970 Dual Control 3×9 uit 2006
– Giant XTC Advanced met Shimano XTR M9050 Di2 uit 2014
Cannondale EST SE 2000 (1991)
Dit waren de mountainbikes die voor ons klaarstonden. En niet alleen om naar te kijken, we mochten er echt mee rijden. De oudste was de Cannondale EST SE 2000 met een coil veersysteem aan de achterkant. Leuk detail is de teksten die er toen nog door de fabrikant groot werden opgezet. Kreten als “Braking Force System”, “Pattent Pending” Heerlijk.
Maar hoe rijdt zo’n Cannondale 26-inch mountainbike? Nou eerlijk, dit was echt een kamikaze apparaat als je het vergelijkt met de huidige mountainbikes. Ten eerste is je houding redelijk rechtop alsof je een winkelkarretje duwt. De remmen zijn totaal niet van het niveau wat ze tegenwoordig hebben. Je duikt een beetje fingers-crossed een afdaling in. Het smalle stuur geeft ook weinig controle. De achterkant veert, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Niks subtiel of progressief. En de Shimano schakelknoppen bovenop zijn ook weer even wennen. Als je van versnelling wisselt, duurt het ook best lang voordat je in de volgende versnelling zit. Dat ze hier vroeger dus serieus hard mee van de berg afsuisten. Respect! Dit laat ook wel zien hoeveel sprongen voorwaarts de mountainbike industrie heeft gemaakt.
GT LTS (1994)
Dan mijn favoriet van vroeger, de GT met de XTR M900 groepset. Daar merk je al duidelijk een verschil met de Cannondale die vier jaar ouder is. Het schakelen (3×8) gaat al een stuk soepeler. Ook de handling van de bike is hier veel moderner, en ondanks dat het stuur nog steeds erg smal is, en hij 26 inch wielen heeft, geeft deze GT al veel meer vertrouwen op de trails. Tussen alle mountainbikes is het verschil tussen de vorige Cannondale SE2000 en deze GT het grootst. De vering is ook wat meer subtiel en je hebt gewoon het gevoel dat jij in controle bent op de trails. Ook al moet je best hard werken om de fiets te krijgen waar je wil. Je moet hem echt de bocht in drukken.
Bianchi Mega Pro Alu 7000 (1995)
De overgang naar de Bianchi Mega Pro Alu 7000 is niet zo groot als je van de GT komt. Ze schelen dan ook maar een jaartje. We zitten nu namelijk in 1995. Met een 3×9 versnelling. Jawel, Shimano had de XTR M950 een extra tandje erbij gegeven. Wat betreft de uitstraling is deze Bianchi wel erg gaaf. De Celeste kleur in combinatie met de oranje voorvork. Omdat je in die tijd nog met 3 voorbladen fietste, kon je achter nog met een kleinere cassette uit de voeten.
Cannondale F700 Caad3 (2003) en Cannondale TT2006
Dan maken we weer een flinke stap van 1995 naar 2003 en 2006. Deze twee Cannondales geven je zoveel meer controle weer dan de Bianchi. Een belangrijk onderdeel is dat we hier overstappen naar schijfremmen. Je merkt wel dat je met de huidige schijfremmen nog veel gedoseerder kan remmen en de remkracht groter is. Desalniettemin ga je met deze mountainbikes richting de huidige standaard. Al zijn deze ook alweer zo’n 20 jaar oud. Niet normaal hoe snel de tijd gaat. Het Dual Control rem- en schakelsysteem is niet echt mijn favoriet. Al moet ik zeggen dat het na een paar rondjes weer gaat wennen. Het zat wel mooi in elkaar, dat systeem. Maar ik ga toch liever voor de Rapidfire.
Giant XTC Advanced (2014)
Tot slot was daar de Giant met de Shimano XTR Di2 elektrische groepset. Je merkt hierdoor de overstap van 26 inch naar 27,5 inch wielen dat er veel meer comfort uit komt. Ook de handling is daardoor beter. De Di2 schakelt eigenlijk heel fijn. En het is een 1×11! Dat is ook iets wat veel meer lijkt op de huidige groepset. Geen voorderailleur meer. Omdat je achter nog niet die grote kransen had, was je bereik wel iets minder groot. Deze mountainbike voelt, logisch ook, het meest modern.
Eten, drinken en napraten
Uiteraard werd er genoeg gegeten en gedronken die dag. En dan mag ik het napraten niet vergeten. Om met mountainbike-enthousiastelingen na te praten na zo’n dag op de fiets; dat is gewoon echt fijn. Erg leuk om de groei van het mountainbiken weer eens een keer te voelen. Door alle retro mountainbikes vlak na elkaar te kunnen rijden, voel je de verschillen erg goed. De GT was mijn jeugdliefde, alleen moet ik zeggen dat ik nu ook wel erg blij werd van de Bianchi. En dan die Cannondale uit 1991! Wat een gevaarte en wat een techniek moest je toen hebben als je er wedstrijden mee wilde winnen.
Toch ben ik blij met de huidige techniek die alles net even genuanceerder maakt. Shimano was in de loop van de mountainbikegeschiedenis erg innovatief en heeft daarmee de hele markt geholpen te groeien. Nu is de groeifase even afgevlakt, maar mijn voorspelling is dat daar snel verandering in gaat komen. Daar hoef je geen helderziende voor te zijn, al laat Shimano daar helemaal niks over los.
Thanks aan Shimano (en iedereen die heeft geholpen) voor de topdag!
