De wintermaanden zijn in aantocht en dat is traditiegetrouw extra gezelligheid die voor veel mensen samen gaat met meer en ongezond eten. Maar wat nou als je probeert niet aan te komen, zodat je dat kilootje meer niet in januari weer hoeft af te vallen. En als je geen moeite hebt met op gewicht blijven is het misschien een motivatie om voor extra lichte onderdelen te gaan shoppen. Kortom, wat scheelt een kilootje minder op je op de mountainbike? We nemen de proef op de som.
Test met twee bidons
Om eens te kijken hoeveel voordeel je in praktijk behaald met een lichtere fiets of een kilootje minder lichaamsgewicht, zet ik een uitdagend parcours uit in de bossen van Lunteren. Daar vind je redelijk veel hoogteverschil gecombineerd met uitdagende hindernissen. Echt mountainbiken dus. De ronde is zo’n 3,5 kilometer lang en kent iets meer dan 100 hoogtemeter.
De omstandigheden hou ik zo veel mogelijk gelijk, waarbij ik elke ronde met precies dezelfde mountainbike, kleding en intensiteit rijdt. De verandering van gewicht doe ik door twee bidons met water te vullen. Samen wegen ze 1,4 kilo. Om en om doe ik elke ronde de bidons op de fiets en van de fiets, waarbij ik in totaal vijf rondes van zo’n 12 minuten op het omslagpunt rijd. De eerste ronde is om in te komen en neem ik niet mee in de test. De mountainbike is uitgerust met een vermorgensmeter ter controle van de intensiteit. Ik wissel de testrondes tussendoor steeds af met hetzelfde stuk lage intensiteit van zo’n 5 minuten.
Naarmate ik vermoeider raak worden ook de vermogen ook meer gelijk. Ik redeneer daarom terug vanaf de laatste ronde naar de eerste. Met een gemiddeld vermogen van 274 watt, rijd ik met bidons 12:11. De ronde daarvoor heeft precies hetzelfde vermogen, maar is gereden in 12:06.
Als ik verder terug redeneer is de eerste ronde ook aanzienlijk sneller dan de tweede ronde met bidons. Het scheelt zelfs 14 seconden, met de kanttekening dat de eerste ronde het hoogste vermogen en de snelste tijd heeft. Toch zijn zowel de genormaliseerde vermogens als de gemiddelde vermogens redelijk gelijk. In de eerste (snelste) ronde zullen vermoedelijk ook andere gunstige omstandigheden hebben gezorgd voor de snelste tijd, want het verschil is echt groot.
Analyse van de resultaten
Als we precies willen analyseren wat het daadwerkelijke verschil tussen de twee gewichten is, moeten we eigenlijk een verdiepende en wetenschappelijkere aanpak hanteren. Toch is leuk om deze huis-tuin-en-keuken resultaten vast te analyseren en een eerste hypothese is al verwachtingsvol. Het verschil per 12 minuten is bij gelijke vermogens in de laatste twee rondes 5 seconden, dus laten we daarvan uitgaan.
Als 1,4 kilo ons op 12 minuten en 100 hoogtemeter al minstens 5 seconden sneller maakt, zijn we op een uur met 500 hoogtemeter dus in theorie 25 seconden sneller. Dat is een aanzienlijk verschil en in bijvoorbeeld een wedstrijd of marathon zeer de moeite waard. Daarnaast zijn twee bidons die helemaal vol zitten een redelijk statisch gewicht. Als je bijvoorbeeld een kilo lichtere wielset in je mountainbike plaatst, zul je ook veel winst uit een lagere roterende massa halen. Het kost namelijk meer energie om een zwaarder wiel draaiende te houden, dan een licht wiel.
Conclusie
Een lager gewicht gaat je ongetwijfeld sneller maken als je het afzet tegen de energie die je in de prestatie stopt. Een middenklasse cross country mountainbike weegt doorgaans tussen de 11 en 12 kilo, terwijl de lichtste hardtail mountainbikes rond de 9 kilo kunnen uitkomen. Ook het verschil tussen een topmodel full suspension en een topmodel hardtail mountainbike is al snel een kilo, dus het is begrijpelijk dat sommige toppers soms vanwege gewicht switchen naar hardtail mountainbike.
Voor een lichtgewicht mountainbike zul je al snel flink in de buidel moeten tasten. Vanwege de roterende massa zou een set lichte wielen verreweg de meest efficiënte upgrade zijn. Om daarmee echter een gewichtswinst van een kilo te behalen, kom je al snel uit bij de duurste wielen en die lopen natuurlijk ook flink in de papieren. De goedkoopste optie gaat natuurlijk niet door het mondje of de portemonnee, dus als je echt gewicht wilt besparen zul sober en gezond moeten eten. Tip, ga voor vooral lichte spulletjes als je weer wat voor jezelf koopt.
