De topgroep van Shimano voor de mountainbike is vernieuwd! En wij mochten vast een uurtje proberen hoe die nieuwe mountainbikegroep (1×12-speed) rijdt. Dik in orde kan ik je vast verklappen. Hieronder vind je een uitgebreide video van onze eerste indruk. Lees je liever, dan vind je in dit artikel de belangrijkste vernieuwingen.
Nieuwe Shimano XTR Di2 M9200 is draadloos
Zeven jaar na de laatste versie is nu de nieuwe Shimano XTR Di2 uit (M9200 en M9220), waardoor de XTR-lijn geschikt is voor zowel cross country, enduro als E-MTB. En daarmee eigenlijk alles wat daar praktisch tussenin komt. In deze eerste indruk richten we ons vooral op de cross country groep, omdat we die al even voor je mochten testen.
Mocht je bekend zijn met de elektronische groepen van Shimano op de weg, dan weet je dat die niet helemaal draadloos zijn. Voor deze nieuwe mountainbikegroep kiest Shimano wel voor een draadloos Di2-protocol. Dus geen geklooi meer met draadjes door je frame (tenzij je de e-bike variant overweegt, die je rechtstreeks op de accu kan aansluiten). De derailleur en de shifter hebben een eigen batterij en staan op dezelfde manier in verbinding met Shimano’s eigen draadloze verbinding. Daarmee is deze groep dus ook uitwisselbaar met de andere Di2-onderdelen van Shimano, zoals bijvoorbeeld die van de GRX Di2-groep voor gravel.
Derailleur als hart van het systeem
Alle schakelprestaties komen samen in de derailleur. Die heeft Shimano flink onder handen genomen. Hoewel de contouren van de vorige (mechanische) derailleur nog zichtbaar zijn, is bijvoorbeeld de clutch nu veel mooier afgewerkt en daarmee afgeschermd. Ook hoef je die niet meer aan of uit te zetten, zoals eerder wanneer je het wiel eruit wilde halen. De clutch staat vanaf nu altijd aan.
Om de ketting goed op spanning te houden, heeft Shimano het mechanisme van dubbele veren voorzien. Vernieuwd zijn ook de derailleurwieltjes. Helemaal dicht, waardoor ze minder snel zouden blokkeren, zegt Shimano. Ook hebben ze geen vaste draairichting en zijn de onder- en boven-pulley identiek en daarmee uitwisselbaar.
Bijna 12.000 schakelingen op een batterij
De batterij van de nieuwe derailleur is klein en licht. Met een gewicht van 24 gram zou een enkele lading goed moeten zijn voor bijna 12.000 schakelingen van het systeem. Ook bij intensief schakelen geeft Shimano een indicatie van zo’n 340 km bereik voor je moet laden. Dat laden doe je door de batterij uit de derailleur te halen met het loskoppelen van een afdekkapje. Met een standaard USB-C lader zou de batterij in een uur weer helemaal vol zijn, volgens Shimano.
Achterpad in plaats van UDH
Wat opvalt is de keuze voor een achterpad. Dus geen Universal Derailleur Hanger (UDH). Dat heeft twee redenen. Bij een crash heeft Shimano liever dat je pad buigt of breekt dan dat je frame beschadigd. De derailleur is namelijk sterker dan het (meestal) carbon van het frame. Daarnaast heeft de derailleur door de pad bewegingsvrijheid. Bij een impact schuin van voren kan het daardoor meebewegen, waardoor de impact op het frame kleiner is. Een bewuste keuze dus.
Hoe zit het met de Crash-modus?
Tot slot de crash-modus. In de weggroepen moet je de derailleur daar handmatig uitdrukken. In deze nieuwe Shimano XTR Di2 derailleur zit nu een mechanische crash-modus. Die zorgt er enerzijds voor dat de motor niet overbelast wordt doordat hij deze tijdens een crash loskoppelt, maar nu zal de derailleur zichzelf automatisch weer uit de crash-modus duwen. Daarna kijkt het elektronische systeem nog even of de derailleur op de versnelling staat van voor de crash en komt er dus geen handwerk meer aan te pas.
Crank en cassette zijn uitwisselbaar
Ook de cassette heeft Shimano onder handen genomen. Kortweg: Hyperglide is verbeterd. Voornamelijk om betere prestaties te garanderen in combinatie met de steeds krachtigere E-MTB motoren. Toch kun je nog gewoon de Shimano XTR-cassettes uit de vorige groep blijven gebruiken. Sterker nog. Je zou zelfs je andere ‘oude’ cassettes van bijvoorbeeld XT en Deore kunnen blijven gebruiken. Zolang ze maar Hyperglide zijn. Tot onze grote spijt vinden we echter geen powermeter-optie in het crank-assortiment.
Daarnaast is de cassette er in een normale en een compact-uitvoering. In gewicht scheelt het niet zo heel veel (324 gram versus 371 gram), maar je krijgt natuurlijk wel een kleinere vertanding. Het bereik van de compact-cassette is 500% met 45-9T. De grote cassette heeft 51-10T. Beide enkel in Microspline. En let daarnaast op: een kleine cassette kan alleen met een korte kooi – een grote cassette met een lange kooi. Die zijn dus niet uitwisselbaar. Je kan natuurlijk wel de kooi wisselen mocht je willen overstappen naar de andere cassette.
Aan de voorkant vinden we een nieuwe crank. Nog steeds Hollowtech II, met een holle constructie van aluminium. Shimano zweert bij deze aanpak, omdat ze een vergelijkbare prestatie en stijfheid niet kunnen garanderen met carbon, zeggen ze. De as is van staal met een diameter van 24 mm. De direct mount-kettingbladen zijn in cross country (M9200) te krijgen in 30T tot 38T. In de enduro-uitvoering (M9220) van 28T tot 34T. Cranklengtes lopen respectievelijk van 165-175 mm en van 160-175 mm. Ook is de kettinglijn voor beiden naar 55 mm gegaan.
Shifter met modusknop
Dan door met de bediening van het systeem. Alleen rechts heb je een shifter met in totaal drie knoppen. Of eigenlijk vijf als je de doorklik functie van twee knoppen meerekent. Om een versnelling hoger of lager te komen, gebruik je de knoppen rechts aan de shifter. De knoppen zijn echt knoppen die je met een klik kan indrukken, geen tiptoetsen voor de XTR Di2. Die knoppen hebben echt heel veel mogelijkheden om de juiste ergonomie af te stellen, maar wat ik toffer vind, is de extra level, zoals Shimano dat noemt.
In level 1 schakel je met de nieuwe shifter gewoon een enkel tandje omhoog of omlaag. Welke knop omhoog of omlaag gaat, kun je instellen met de Shimano-app. Maar beide knoppen hebben na level 1 nog een mogelijkheid om door te drukken (level 2). Ook daarvan kun je alle wensen in de app instellen, maar tof is wel dat het systeem daardoor heel snel twee tandjes schakelt en kan blijven doorschakelen als je dat instelt (multishift). Check de video bovenaan voor uitgebreidere uitleg.
De derde knop op de shifter zit midden op de behuizing. Dat is de modusknop. Handig om met Micro Adjust de derailleur af te stellen (ook tijdens het rijden). Maar als je die knop niet lang ingedrukt houdt, dan kun je er andere functies aan koppelen. Ook bijvoorbeeld functies op je fietscomputer. Je kan alleen niet schakelen met die knop. Zo zou ik ‘m bijvoorbeeld instellen op mijn Wahoo om door de pagina’s te gaan of een nieuwe ronde te starten.
Remmen vernieuwd
Een metamorfose voor de remhendels. Althans, als je voor de nieuwe BL-M9220 gaat. Eigenlijk voor trail/enduro, maar stiekem ook heel interessant voor cross country. Het ontwerp ligt bij deze nieuwe hendels veel dichter langs het stuur, waardoor kabels veel mooier zijn weg te werken. Verder is de knop voor reach adjustment mooi geïntegreerd en vind je een aparte inbusmoer om het aangrijpmoment af te stellen. Ook is het scharnierpunt van de hendel dichter naar het stuur gekomen en is de hendel zelf omhoog gebogen. Ergonomisch fijner volgens Shimano, maar ik vond de vorige M9100-uitvoering ergonomisch ook al heel goed. De hendel is overigens niet van carbon.
Het hele remsysteem is vernieuwd. Dat betekent ook nieuwe olie (niet bruikbaar met de oude remmen) en nieuwe seals. De minerale olie is dunner geworden. Een lagere viscositeit om precies te zijn, waardoor hij beter zou presteren in met name lage temperaturen. Hoewel de M9200-remhendel visueel verdacht veel lijkt op de vorige M9100, moest die nieuwe hendel wel aangepast worden voor die nieuwe olie met nieuwe seals. Een lichtere (met carbon-hendel) uitvoering is dus ook in de nieuwe groep beschikbaar, maar heeft niet zo’n mooie kabelloop als die hierboven genoemd.
Dan de remklauwen: die zijn er in drie smaken. Te beginnen met de ‘oude’ post mount-uitvoering, die dus weliswaar ook aangepast is met nieuwe seals, maar nog de oude look heeft. Daarnaast is er een nieuwe flat mount-uitvoering (met nieuwe look) die verkrijgbaar is in 2-zuiger- en 4-zuigeruitvoering. Met de BL-M9220 kun je alle remklauwen bedienen. Met de ‘oude’, maar lichte BL-M9200 kun je alleen de 2-zuiger flat mount en post mount uitvoering bedienen. Ook de remblokken zijn vernieuwd, ze zijn ietsje breder geworden, maar de oude type remblokken passen nog steeds!
Weer XTR-wielen
En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, kun je nu ook weer bijpassende XTR-wielen meebestellen bij de nieuwe groep. Meest opvallend is dat Shimano in deze wielset afstapt van de cup-conuslagers. Net als een groot deel van de markt vind je in de nieuwe naven industrielagers. Daarnaast is het aangrijpmoment van de body sterk verbeterd. De vorige naaf had een aangrijphoek van 6,7 graden. Nu is dat 3,5 graden. Gewicht van de naaf is nu 231 gram.
De velgen van de cross country (M9200) zijn gemaakt van carbon, hebben een hooked profiel en een binnenbreedte van 29,6 mm. De 24 spaken zijn van lichtgewicht titanium (straight pull). Het gewicht: 1210 gram.
De M9220-enduro-uitvoering is wat robuuster met J-bend-stalen spaken en 28H. De hookless carbon velg heeft een binnenbreedte van 30 mm. De wielen moeten los worden besteld en kosten € 2.249,- (M9200) en € 1.699,- (M9220)
Upgrade en prijzen
Tot zover de belangrijkste nieuwigheden in de nieuwe Shimano XTR Di2-groep. Inmiddels heeft Shimano natuurlijk een heel ecosysteem aan onderdelen die ook nog kunnen worden aangesloten op de draadloze groepset. Zeker als je kijkt naar de mogelijkheden voor E-MTB. Zo is er ook nog een 11-speed e-bike-uitvoering met Linkglide (in plaats van Hyperglide). In combinatie met een E-MTB kan deze nieuwe groep ook functies als Auto Shift en Free Shift inzetten. Maar die hebben we nog niet kunnen testen, dus richten we ons in dit artikel met name op de cross country-uitvoering. Verder zijn de XTR-pedalen ook in een nieuw jasje gestoken. Wel zo mooi bij je nieuwe groepset.
Tot slot ben je natuurlijk benieuwd wat de kosten zijn en dat valt me alleszins mee. Voor een complete M9200 XC-groep zonder wielset betaal je € 2.559,- adviesprijs. De M9220 enduro-groep zit op € 2.619,-. Natuurlijk, het is veel geld, maar het is ook de topgroep. Het beste wat Shimano op dit moment te bieden heeft voor MTB. En het is natuurlijk een kwestie van tijd tot Shimano deze technologie ook uitrolt naar XT en misschien wel Deore, zoals dat altijd gebeurt. Mocht je alleen willen upgraden zonder remmen? Dan heb je voor € 949,- een upgrade-set met derailleur, batterij, lader, shifter, quicklink.
En als je benieuwd bent hoe dat rijdt en wat de looks van de nieuwe XTR Di2 zijn, bekijk dan de video bovenaan dit artikel, want daarin zie je wat onze eerste indruk in het echt is.
Meer info via Shimano
