SRAM begint zo langzamerhand steeds meer een techbedrijf te worden. Met de komst van de nieuwe RockShox Flight Attendant voor cross country mountainbikes, zet het weer een nieuwe én flinke stap op het gebied van elektronische onderdelen. Ik mocht het nieuwe systeem vast aan de tand voelen, waarbij ik zeer enthousiast ben van de mogelijkheden en rijervaring.
Volautomatisch en razendsnel met Adaptive Ride Dynamics
Uniek aan de nieuwe RockShox Flight Attendant is de integratie met rijdersdata uit de powermeters en derailleurs van SRAM. Daarmee heeft SRAM natuurlijk een bijzonder interessant ecosysteem in handen, want je kunt je voorstellen dat rijdersdata als wattage, trapcadans en versnelling veel zeggen over wat de berijder van de mountainbike op dat moment aan het doen is en welke compressiestand van de dempers daarbij past. In een nieuw algoritme onder de naam Adaptive Ride Dynamics speelt de nieuwe Flight Attendant volautomatisch en razendsnel in op veranderende omstandigheden.
Zo gebruikt SRAM veelvuldig wereldkampioen Nino Schurter als proefpersoon, om de nieuwe Flight Attendant te testen. Het systeem veranderde in zijn cross country wedstrijd van 90 minuten, maar liefst 1.325 keer automatisch van dempercompressie. Dat soort veranderingen zijn met manuele lockout natuurlijk ondenkbaar. In een eigen testomgeving van RockShox bootsten de Amerikanen een dergelijke cross countrywedstrijd na, waarbij ze concludeerden dan een professioneel cross countryrijder op de duur van een wedstrijd (90 minuten) 1,8% sneller is door de Adaptive Ride Dynamics. Dat klinkt niet zoveel, maar dat is natuurlijk wel ruim 90 seconden! Dat kan bij de toppers soms het verschil zijn tussen top 10 of podium!
Hoe het systeem precies werkt, doet RockShox niet helemaal uit de doeken. Zo is het algoritme geheim. Het is geen AI, maar wel gepersonaliseerd geven ze aan bij de testrit. Het past aan zonder tussenkomst van bijvoorbeeld een app of internet. Naast data uit derailleurs en powermeters werkt het systeem met de sensoren op de dempers. Zo zijn zowel voor als achterdemper nodig om het systeem te laten werken. Daarnaast is een powermeter van SRAM nodig om de nieuwe Flight Attendant te gebruiken. De derailleur, AXS Reverb zadelpen en 2e controller zijn optioneel.
Veel standen, maar intuïtief
Hoewel het systeem volautomatisch werkt, heeft de nieuwe Flight Attendant veel mogelijkheden om het systeem naar wens aan te passen. Los van de druk en rebound, stel je alle uitgebreide instellingen in met de SRAM AXS app. Toch kun je ook makkelijk op de de unit van de voorvork standen switches, waaronder ook de Bias Adjust. Daarnaast kun je de belangrijkste instellingen ook benaderen vanaf de unit op de voorvork. Op basis van het gemiddelde van de laatste 8 ritten, maakt het algoritme steeds een Adaptive Ride Dynamics op maat. Dat kun je overigens ook uitzetten en handmatig aanpassen via de app.
Adaptive Ride Dynamics levert vier zogenoemde Effort Zones op: Sprint, High, Medium en Low. De Sprint-zone zal de lockout veel aanzetten, bij het trappen van hoge wattages. Vanzelfsprekend wordt de compressie bij de High, Medium en Low zones steeds minder. Daarbij kunnen beide dempers afzonderlijk van elkaar reageren. Het schakelen tussen verschillende compressie-standen hoor je duidelijk tijdens het biken. Op de rechterkant van de voorvork wordt in Auto Mode aangegeven in welke Effort Zone het systeem staat met gele, rode, groene of blauwe lampjes.
Als je de Adaptive Ride Dynamics wilt overrulen, dan kun je ook handmatig een zone kiezen waarbij je zelf standen aan de AXS controller op het stuur kunt toekennen. Andere functies toekennen aan de AXS pod controller, kan trouwens ook met de app van SRAM. Toch kun je ook met de Adaptive Ride Dynamics Auto Mode aan nog zelf invloed uitoefenen op de reactie van de dempers. Met de Bias Adjust stel je in op de rechterkant van de vork de mate van compressie naar wens af. Zo heb je de mogelijkheid om de dempers vanaf een neutrale stand twee stapjes sneller compressie te geven, of juist twee stapjes minder snel compressie te geven (van 0 naar +2 of – 2 dus). Dat wordt aangegeven met paarse lampjes.
Auto Mode is super
Zo uitgeschreven is het best veel informatie en veel mogelijkheden, maar eigenlijk is het ook veel informatie die je weer kunt vergeten. Het is RockShox namelijk gelukt om het systeem heel intuïtief te laten werken als je als aan het mountainbiken bent. In de testrit heb ik zo goed als alles in de Auto Mode gereden en die werkt zo snel en goed dat mijn rijdersfoutjes op tijd worden gecorrigeerd. Dat zorgt voor veel betere controle en veel meer vertrouwen. Dat samen zorgt voor behoud van veel meer snelheid en dat wil je als je bijvoorbeeld wedstrijden rijdt. Het is fijn dat je met de Bias Adjust nog vijf standen hebt, waarmee je makkelijk het gedrag naar smaak kunt inrichten, zonder dat je Auto Mode helemaal uit moet zetten.
Het systeem is voorzien van dezelfde accu’s als de AXS-derailleurs en die gaan zo’n 30 tot 40 uur mee. Een klein nadeel is dat je nog meer batterijen moet controleren voor je vertrekt, naast die van derailleur, dropper of powermeter. Gelukkig zijn ze dus wel uitwisselbaar. En als de accu van de Flight Attendant opeens leeg mocht zijn, dan schakelt hij automatisch naar de open-modus, zodat je je rit wel af kan maken.
Flight Attendant kan binnen 5 milliseconden een switch maken, maar je hoort ook de motortjes af en toe zoemen voor grotere veranderingen. Dat is in het begin gek, omdat het voor mijn gevoel op dode momenten gebeurd. Momenten waarop je zelf niet zou veranderen. Als ik er later over nadenk is het juist wel logisch. Het is juist een goed moment om bijvoorbeeld van de ene naar de andere compressie-instelling te gaan, omdat het veranderde rijgedrag van de dempers daarmee niet voor een verrassing zorgt. Als je zelf niet meer de lockout bedient, wil je dat het gedrag voorspelbaar blijft. Een dood moment is dan perfect.
Gamechanger?
Als de Flight Attendant echt de tijdswinst oplevert zoals die uit SRAM’s eigen testresultaten komt, dan is deze technologie echt een gamechanger. Op basis van de eenmalige testrit durf ik daar geen conclusies aan te verbinden, maar het geeft me wel het gevoel dat ik inderdaad sneller ben. Toch is dat wat mij betreft niet de grootste winst. Het is vooral piece of mind. Niet meer hoeven nadenken en toch de perfecte lockout compressie krijgen – in vier smaken nog wel.
Vaak ben ik – zeker in competatief verband – geneigd mijn dempers net iets harder te zetten dan comfortabel is. Het tijdsverlies wat het me oplevert op technische segmenten, compenseer in met techniek zodat ik bij aanzetten, sprinten of klimmen juist wat meer efficiëntie heb. In Auto Mode van Flight Attendent staan de dempers elke seconde in de juiste stand, waardoor ik ze in verhouding tot dempers met manuele lockout zachter zou kunnen laten staan. Dan boek ik winst op technische passages die sneller verlopen. En wat dacht je van de momenten dat ik te laat bent met switchen van lockout? Een foutje is zo gemaakt als je het handmatig moet locken en dat kost pas veel tijd.
Opties en prijzen
Grote nadeel van deze nieuwe technologie is het prijskaartje. Hoewel Flight Attendant niet schrikbarend duur is, komt het natuurlijk wel weer bovenop de kosten die dempers sowieso al met zich meebrengen. Het is extra dus. We zullen Flight Attendant de komende tijd ongetwijfeld op meer topmodellen zien, zoals de S-Works Epic 8 met Flight Attendant waarop ik het systeem kon testen. Ook is de nieuwe technologie met bijbehorende dempers los verkrijgbaar.
Zo zijn de SID SL Ultimate en SID Ultimate beschikbaar met Flight Attend module, voor respectievelijk € 1.499,- en € 1.599,-. De enige achterdemper is een SIDluxe Ultimate met Flight Attendent module voor € 949,-. Daardoor is het systeem in totaal zo’n 800 euro duurder dan de normale uitvoeringen van deze veringen. Ook weegt het systeem iets meer, in totaal zo’n 220 gram meer dan de zelfde vering met manuele lockout.
Conclusie
Is het gaaf? Ja. Is het sneller? Vermoedelijk wel. Is dit de toekomst? Zeker weten! Het is SRAM weer gelukt een volgende stap te zetten in de vooruitgang van de mountainbikesport, waarbij ze voor het eerst rijdersdata als wattage en cadans gebruiken om dempers perfect af te stellen. Op een slimme en intuïtieve manier geven ze rijders veel meer controle en nagenoeg geen denkwerk. Het werkt intuïtief en geeft vanaf het begin veel vertrouwen.
Natuurlijk hangt er een steviger prijskaartje aan deze nieuwe technologie, maar als dit systeem echt zoveel sneller is dan wordt geschetst nu, dan gaat dit voor grote verschillen zorgen in wedstrijden en zal dit soort technologie over een paar jaar normaal zijn – net als elektronisch schakelen dat nu is.
Meer bij SRAM.
